In public affairs en lobbying is het cruciaal om actief te blijven in de eerste honderd dagen dat een nieuwe regering (of lokale beleidsploeg) aan de slag is. Het is namelijk dan dat ministers en beleidsploegen de lijnen uitstippelen van hun beleid – en dat werk stopt niet wanneer het regeerakkoord er ligt. Met deze vijf tips haal je het meest uit deze honderd eerste dagen.
Wanneer de kaarten door de kiezer zijn geschud, gaan politieke partijen op zoek naar een meerderheid voor het vormen van nieuwe coalities met nieuwe beleidsprioriteiten. In aanloop naar de verkiezingen hebben politieke partijen hun prioriteiten vastgelegd in verkiezingsprogramma’s. Deze dienen nu als basis voor onderhandelingen over een regeerakkoord.
De inhoud van verkiezingsprogramma’s beïnvloeden – bijvoorbeeld via een memorandum – was een eerste stap in het vormgeven van toekomstig beleid.
Ook tijdens regeringsonderhandelingen houd je best zo goed mogelijk contact met de onderhandelaars en hun adviseurs om die ene belangrijke zin in het akkoord te krijgen. Maar ook wanneer het akkoord er ligt, is het niet te laat. Hieronder vind je vijf belangrijke stappen die je zeker moet opnemen in jouw lobbyplan:
Tip 1: pluis het regeerakkoord grondig uit
Politieke partijen onderhandelen lang over een akkoord en daar is een goede reden voor: een regeerakkoord is een contract tussen de regeringspartijen over het voeren van beleid. Wat daar in staat wordt uitgevoerd en wat er niet in staat niet (noodzakelijk) – ook informele afspraken komen vaak voor.
Het regeerakkoord lezen is een eerste maar essentiële stap om te weten wat de prioriteiten zijn en welke maatregelen de beleidsploeg gaat voorstellen. Markeer elke zin die voor jou relevant is en denk na over de potentiële impact voor jouw organisatie.
Tip: regeerakkoorden in Brussel en federaal worden opgesteld in twee talen en de twee versies durven wel eens te verschillen. Achter deze slordigheid gaan soms verschillen in nuance en interpretaties schuil die je later kan gebruiken in politieke contacten.
Tip 2: informeer je over de samenstelling van de kabinetten
Onmiddellijk na hun eedaflegging gaan ministers aan de slag met de samenstelling van het kabinet: een ploeg van adviseurs met aan het hoofd de kabinetchef. Ondanks alle hervormingsbeloftes blijven kabinetten de drijvende kracht achter het maken van nieuwe regels.
Informeer naar de adviseurs die jouw dossier(s) zullen beheren: zij houden de pen vast. Vergeet hierbij niet de adviseurs van de premier, de vice-premier en de minister van Begroting (regionaal: de minister-president en de viceminister-president). Ook zij moeten hun zegen geven vooraleer een minister een nieuw initiatief succesvol kan uitwerken. Identificeer de belangrijkste spelers, hun drijfveren en doelstellingen, en bied aan om input te leveren.
Tip 3: wacht niet tot de beleidsnota er ligt
De eerste taak van een ministerieel kabinet is het uitwerken van een beleidsnota die de minister zal toelichten in het parlement. In de nota legt de minister hoe hij of zij het regeerakkoord het komende jaar zal uitvoeren. Aanpak, timing, consultaties…een beleidsnota geeft een eerste inzicht in de agenda van de minister en is een kapstok voor contactname en opvolging.
Normaal gezien duurt het een maand of twee, drie voor ministers hun beleidsnota voorstellen aan het parlement. Eerst moeten ze namelijk hun kabinet samenstellen, hun plannen intern aftoetsen en uitschrijven.
Deze beleidsnota is een formele horde die de minister moet nemen – op alle Belgische beleidsniveau’s: de nota komt eerst op de agenda in de commissie en moeten vervolgens goedgekeurd worden in de plenaire vergadering. In de praktijk eindigt de stemming veelal op een stem van de meerderheid tegen de oppositie.
De beleidsnota is een belangrijke brug naar het effectieve beleid – wacht niet tot deze beleidsnota er ligt om een samenwerking te starten met nieuwe ministers en hun kabinet.
Tip 4: zet coalities van gelijkgestemden op
Elke dossier kent zijn voor- en tegenstanders. Identificeer de belanghebbenden en breng hun standpunten en belangen in kaart. Tast de mogelijkheid af voor het vormen van een alliantie en het stroomlijnen van standpunten.
Dat kan binnen een bestaande sectorfederatie zijn maar ook ad hoc. Ook parlementsleden spelen een belangrijke rol in het beïnvloeden van de regering. Hoe krachtiger het signaal, hoe groter de kans dat het wordt opgepikt door het beleid. Bovendien krijg je hiermee een extra paar handen en oren. Zo hoef je niet alles alleen te doen.
Kijk ook naar het bredere plaatje. Wat gebeurt er in onze omringende landen? Wat denken internationale organisaties bv zoals de OESO? En vooral: wat zegt Europa? De Europese stem is een krachtige stem in het vormgeven van het beleid.
We weten uit onderzoek (zie onze blog over inside en outside lobbying) dat beleidsmakers heel vatbaar zijn voor brede coalities, waarin niet enkel het bedrijfsleven maar ook andere organisaties uit het middenveld betrokken zijn.
Tip 5: gebruik de pers
Rechtstreeks persoonlijk contact met beleidsmakers om jouw zaak te bepleiten is een essentieel onderdeel van lobby. Maar beleidsmakers leven niet in een ivoren toren. Ze zijn gevoelig voor het maatschappelijk debat en de standpunten die steun genieten bij opiniemakers en het bredere publiek. Zoek dus de pers op om jouw zaak publiek te bepleiten. Gebruik “outside lobbying” als een megafoon voor jouw “inside lobbying.”
Hulp nodig bij het uitwerken van een impactvol lobbyplan? Contacteer ons voor een vrijblijvende meeting: je vindt onze contactgegevens onderaan.